Rozpowszechnianie i wdrażanie profilaktyki przeciwodleżynowej to skuteczne i tanie działanie opiekuńczo pielęgnacyjne, które znacząco minimalizuje ryzyko powstawania odleżyn¹. Badacze zwracają uwagę, że do 70% ran wynikających z unieruchomienia i deficytu samoopieki może dojść już w ciągu pierwszych 2 tygodni². Dlatego tak ważne jest wykonywanie działań profilaktycznych od pierwszych godzin w których pacjent stał się niewydolny samoopiekuńczo. Dotyczy to także osób u których ma się odbyć zabieg operacyjny trwający dłużej niż 4 godziny. Wyniosłości kostne oraz pięty są to obszary najbardziej narażone na wystąpienie odleżyn. Ucisk na tkanki powoduje ich niedokrwienie oraz martwice, a jest on tym większy im mniejsza jest powierzchnia ciała na jaką się rozkłada jego masa. Działaniem zmniejszającym destrukcje tkanek jest częsta zmiana pozycji, udogodnienia oraz zastosowanie materaca przeciwodleżynowego dobranego indywidualnie do pacjenta. Miejsca które są szczególnie narażone na występowanie odleżyn na skutek ucisku zobrazowano na rycinie 3.

Rycina 3. Lokalizacja i kluczowe czynniki wpływające na powstanie odleżyn.
Źródło²
 
Na szczególną uwagę zasługują działania profilaktyki przeciwodleżynowej pięt. Poza standardowymi metodami odciążania można także wdrożyć wykorzystanie opatrunków aktywnych, które poza działaniem leczniczym mogą spełniać funkcje profilaktyczną. Opatrunki specjalistyczne dedykowane to hydrokoloidy, folie poliuretanowe oraz opatrunki piankowe jak i silikonowe. Dodatkowo, aby zminimalizować ryzyko powstawania ran, opatrunki piankowe, np. wykonane w technologii lipidowo-koloidowej (TLC), można nawilżyć emolientem, który w strukturze opatrunku będzie dłużej oddziaływał na skórę, zapewniając subiektywny komfort jak i balans wilgoci na skórze. Bardzo dobrze sprawuje się w tej roli olejek Sanyrene. Występowanie odleżyn w obrębie pięt przy współistniejącym niedokrwieniu kończyn (obserwowanym wśród populacji powyżej 65 r.ż) może doprowadzić nie tylko do miejscowego zakażenia. Rana przewlekła pięty ze względu na anatomie kończyny dolnej może doprowadzić do sepsy i zgonu pacjenta, ponieważ istnieje ryzyko szerzenia się zakażenia wzdłuż ścięgna i destrukcji kości³. Rycina 4 przedstawia główne działania profilaktyczne dotyczące profilaktyki przeciwodleżynowej pięt.

Rycina 4
Źródło²
 
Promowanie profilaktyki przeciwodleżynowej wśród społeczeństwa jest istotnym działaniem prozdrowotnym. Ponieważ czas powstania odleżyny jest stosunkowo krótki (wystarczy kilka godzin), a gojenia waha się w przedziale od kilku dni do nawet roku. Zwracając uwagę na ból, który towarzyszy urazowi, nieprzyjemny zapach oraz dyskomfort personel medyczny, opiekunowie oraz rodzina powinni dołożyć wszelkich starań, aby nie dopuścić do wystąpienia ran przewlekłych.